Jak działa odpowietrznik grzejnika? Zasada działania i dobór między wersją ręczną a automatyczną

Odpowietrznik to niewielki, ale niezwykle ważny element każdej instalacji centralnego ogrzewania. Jego zadaniem jest usuwać powietrze z instalacji, które potrafi zakłócić działanie całej instalacji, powodować hałas, a czasem nawet całkowicie unieruchomić grzejnik. Aby dobrze poznać zasady funkcjonowania i dobrać odpowiedni rodzaj odpowietrznika, warto zrozumieć, jak działa, jakie są jego typy oraz które rozwiązanie – ręczny czy automatyczny – sprawdzi się najlepiej w danym domu.

Odpowietrznik – dlaczego jest tak ważny?

W każdym systemie centralnego ogrzewania z czasem gromadzą się pęcherzyki powietrza. Powietrze może przedostać się do obiegu na wiele sposobów: przez nieszczelności, podczas uzupełniania wody w instalacji, w wyniku reakcji chemicznych czy zmian temperatury.

Gdy w instalacji grzewczej znajduje się powietrze, mogą wystąpić liczne problemy:

• zapowietrzony grzejnik przestaje grzać,
• spada efektywność systemu,
• ciśnienie wody przestaje być stabilne,
• kocioł może pracować głośniej i mniej wydajnie,
• powietrze potrafi zatkać newralgiczny punkt w obiegu.

To właśnie wtedy potrzebny jest odpowietrznik do kaloryfera, który umożliwia szybki i prawidłowy przepływ wody oraz powrót systemu do pełnej sprawności.

Jak działa odpowietrznik – zasada działania

Choć na rynku istnieją trzy rodzaje odpowietrzników, zasada ich pracy sprowadza się do jednego: zamyka i otwiera niewielki zawór, dzięki któremu powietrze może wydostać się na zewnątrz, a do środka dostaje się woda, co oznacza, że obieg ponownie staje się stabilny.

Najczęściej spotykamy odpowietrzniki ręczne, automatyczne oraz modele specjalistyczne stosowane na pionach instalacyjnych, w ogrzewaniu podłogowym czy kolektorach słonecznych. W artykule skupiamy się na dwóch podstawowych typach, które użytkownicy stosują przy domowych grzejnikach.

Odpowietrznik ręczny – jak działa i kiedy warto go używać?

Odpowietrzniki ręczne to najprostsze i najstarsze rozwiązania, często montowane w starszych modelach grzejników, zwłaszcza gdy jest to grzejnik żeliwny. Aby odpowietrzyć grzejnik, użytkownik sam przekręca zawór specjalnym kluczykiem lub śrubokrętem.

Po lekkim odkręceniu słychać syk uchodzącego powietrza, a gdy zacznie wypływać woda – proces uznajemy za zakończony. Taki sposób sprawdza się wyłącznie do miejscowego odpowietrzania jednego elementu instalacji.

Choć lepszą opcję stanowi odpowietrznik ręczny w małych mieszkaniach, ma on swoje minusy: wymaga obsługi, bywa niewygodny w miejscach trudno dostępnych i nie reaguje samodzielnie na zapowietrzenia.

Odpowietrznik automatyczny – jak działa i z czego się składa?

Znacznie wygodniejszym i bardziej nowoczesnym rozwiązaniem jest odpowietrznik automatyczny. Często stosuje się go jako automatyczny odpowietrznik do grzejnika lub centralny automatyczny odpowietrznik w newralgicznych punktach instalacji.

Jest to prawdziwie bezobsługowy element, który reaguje samodzielnie, gdy tylko w jego korpusie znajduje się powietrze. W środku korpus zawiera mechanizm pływakowy. W normalnych warunkach:

• komora wypełniona jest wodą,
• znajduje się w niej pływak,
• pływak jest połączony z dźwignią, która zamyka i otwiera zaworek.

Gdy do środka dostaje się powietrze, poziom wody spada, a w momencie pływak opada, otwierając otwór i wypuszczając zgromadzone powietrze. Kiedy ponownie dostaje się woda, pływak wraca w górę i zawór się zamyka. To mechanizm prosty i skuteczny, zapewniający stałe automatyczne odpowietrzanie.

Cechą szczególną takich modeli jest możliwość pracy nawet przy 15 barach, zamontować go w różnych pozycjach, a także wysoka trwałość – szczególnie w markach takich jak Afriso.

Automatyczny czy ręczny – co wybrać?

Wielu użytkowników zastanawia się, który typ jest lepszy. Odpowiedź zależy od konkretnej sytuacji:

Ręczny odpowietrznik sprawdzi się przy grzejnikach żeliwnych, starszych instalacjach, w małych mieszkaniach lub prostych układach, gdzie obsługa manualna nie jest problemem. Automatyczny odpowietrznik natomiast będzie najlepszy w nowoczesnych instalacjach, dużych mieszkaniach, w miejscach trudno dostępnych lub tam, gdzie często dochodzi do zapowietrzania systemu.